Foto: Saskia van Osnabrugge
Het meest krachtige en spirituele aspect van onze menselijke natuur is het vermogen om aandachtig en gewaar te zijn. Aandacht en gewaar zijn vergroten het bewustzijn van onze innerlijke wereld en tevens van onze buitenwereld. Het helpt ons onszelf van binnenuit te ervaren en met onszelf te verbinden. En om, vanaf die plek, naar buiten te keren in meer verbinding met de ander.
Ik was 33 toen ik voor het eerst in aanraking kwam met yoga. Ik had 8 jaar op hoog niveau karate beoefend en door een permanente blessure besloot ik te stoppen met de sport waar ik mijn hart aan verbonden had. In een zoektocht naar vervanging kwam ik, bij toeval, bij een proefles ashtanga-yoga terecht. Ik was nieuwsgierig en besloot dit uit te proberen. Ondanks mijn stijve lichaam en de confrontatie met mezelf op mijn mat was er ‘iets’ in de yoga dat mij aantrok. Het ‘iets’ kon ik niet onder woorden brengen, maar het raakte me en daagde me uit. In het begin was ik vooral bezig met het fysieke aspect, maar naarmate de tijd vorderde en ik bekender raakte met de houdingen, verschoof er iets in mij. Mijn dagelijkse beoefening van yoga en ademhalingsoefeningen liet me kennis maken met delen van mezelf, met een andere manier van kijken naar…en leerde me te luisteren. Luisteren naar mijn lichaam, luisteren naar alles wat aanwezig was. En het leerde me om dit als waarnemer te doen. Het puur fysieke werd meer een verbinding van lichaam – geest – emotie, zonder dat ik hier naar op zoek was.Tevens leerde ik dat yoga pas echt begint wanneer je van je mat afstapt. Dat alles wat je op de yogamat tegenkomt een afspiegeling is van je dagelijks leven. Uiteindelijk bewoog ik dan ook van de sterk fysieke vorm – ashtanga – naar de zachtere stromingen van de yoga – waaronder yin yoga en vijnana yoga.
Lang geleden, in de oude tijd, was de fysieke beoefening van yoga het beheersen van het lichaam en de voorbereiding op meditatie. In onze huidige tijd wordt yoga vooral gezien als een gezonde manier van bewegen en mindful bezig zijn. Yoga helpt om ons tempo omlaag te brengen en om te reflecteren. Om stil te staan en te kijken naar, luisteren naar en te voelen wat er in en om ons aanwezig is en welk effect dit op ons heeft. Hier vandaan kunnen we – daar waar nodig – onze route bijsturen of veranderen. Wanneer we met aandacht yoga beoefenen, wordt yoga meditatie in beweging. Al het buigen en stretchen en omkeren en twisten wordt dan een krachtige manier om onze geest helder te krijgen, ons hart te openen en onze oordelen te laten varen.
Enkele jaren geleden kreeg ik een nieuwe dame in de yogales. Een krachtige, interessante vrouw. Had carriere gemaakt als advocate, was moeder van een heerlijk gezin, woonde op een mooie plek en haar hele leven leek op orde. In de lessen merkte ik al snel dat haar hoofd haar in de weg zat. Ze was nauwelijks in contact met haar lichaam en probeerde – naast enorm haar best doen – alles te begrijpen. De uitspraak ‘do less’ was voor haar hocuspocus en maakte dat ze nog meer nadacht over hoe ik dan zou willen dat het was. Ik begeleide haar tijdens de lessen met korte aanwijzingen, maar bovenal met aanraken van bv. haar voet of haar arm. Om daar haar bewustzijn naar toe te trekken. Ze zat totaal in haar hoofd en was niet in contact met haar lijf.Na een aantal weken kwam ze naar me toe om het over prive-lessen te hebben. Ze stond voor me en ik vroeg haar: “Wat zou je graag willen? Wat heb je nodig?” Ze keek me aan en in haar ogen zag ik emoties die niet geuit werden. Ze antwoordde: “Ik wil leren voelen.”
Tijdens onze eerste afspraak vertelde ik haar dat we de komende tijd vooral veel zouden gaan werken met de adem. Ze leerde gewaar te zijn van haar adem, haar adem te sturen en ook de adem in te zetten om het hoofd tot rust te brengen. Ze leerde dat de adem een anker was, een hulpmiddel dat ze altijd bij zich had. We zette de adem ook in bij het doen van yogahoudingen. En door het gebruik van de adem en de houdingen werd haar hoofd steeds helderder en begonnen delen van haar lichaam en van haar emoties zich te openen. Met iedere sessie begon ze meer te delen over wat haar bezig hield – van dagelijkse dingen tot herinneringen tot wat haar dwars zat en waar ze blij van werd – en wat dit met haar deed. Zonder dat ze het zich echt heel bewust was was ze aan het openen. Na een aantal weken stond ze op haar mat in een yogahouding en begon ze ineens te huilen. Verwoed veegde ze haar tranen weg. Gerirriteerd dat deze haar lastig vielen. Ze keek op naar mij en zag de glimlach op mijn gezicht. Ineens brak er een lach door haar tranen heen: “Dit is het dus”, zei ze. En ik knikte instemmend.
Ik zeg altijd: ik heb yoga niet gevonden, yoga heeft mij gevonden. En het helpt me om, iedere dag weer, uit mijn comfortzone te stappen en op avontuur te gaan.